کابل مغان که از بهم تاباندن چند رشته سیم ساخته می‌شوند، نقش مهمی در اتصال سیستم‌های الکتریکی مختلف به یکدیگر دارند و از این رو باید در انتخاب درست آنها در جای مناسب خود، اطمینان حاصل کنیم. کابل مفتولی و کابل های افشان از انواع کابل‌های الکتریکی یا کابل برق هستند که هر کدام در ابعاد و اندازه‌های متنوع و با ولتاژهای اسمی مختلف در بازار موجود هستند و هریک کابرد خاص خود را دارند. در این مقاله به شرح هریک از کابل‌های مفتولی و افشان پرداخته و تفاوت‌های بین این دو را بررسی می‌کنیم.
برای مشاوره در واتساپ و خرید انواع کابل همین جا کلیک کنید.
کابل مفتولی چیست؟
کابل مفتولی با عناوین دیگری همچون کابل سخت یا کابل خشک (به علت انعطاف‌پذیری پایین آن)، کابل مفتول NYY (به دلیل استاندارد VDE در ساخت سیم و کابل- حرف N به دلیل جنس مسی کابل و دو حرف Y به دلیل روکش عایق داخلی و خارجی آن که از جنس PVC است) و کابل زمینی (به علت استفاده‌ی آن در کابل دفنی خوابانده شده در زیر زمین) نیز شناخته می‌شود. کابل مفتول از به هم تابیدن چند رشته سیم مفتول تشکیل می‌شود. این کابل‌ها تک رشته‌ای بوده و هادی یا رسانای آن از جنس فلز مس است. همچنین روی آنها پوششی عایق از جنس PVC استفاده می‌شود.
بیشتر بدانید : صفر تا صد اطلاعات راجب روکش کابل و سیم که باید بدانید!!
سیم مفتولی با هادی الومینیومی نیز در بازار وجود دارد که قیمت آن نسبت به سیم‌های مفتولی با هادی از جنس فلز مس ارزان‌تر اما کیفیت سیم‌های مفتولی مسی بالاتر است. کابل مفتول از نظر روش تولید شامل دو نوع می‌شود: 1. نوع فابریک که با نازک کردن و کشش میلگرد سایز 6.5 تولید می‌شود و 2. نوع غیر فابریک که از تسمه‌های فلزی به دست می آید. همچنین توجه داشته باشید که تمام کابل‌های مفتولی تولید شده با هر ولتاژ اسمی و هر سطح مقطعی که باشند، مطابق با استانداردهای ISIRI 60705 و یا استانداردهای جهانی IEC 05 60227 تولید می‌شوند. هادی این نوع کابل‌ها با توجه به الزامات استاندارد ملی، می‌تواند کلاس ۱ یا ۲ باشند.
کاربرد کابل مفتولی
Figure1 کابل مفتول 10*2
کابل مفتولی در دو نوع سیم خشک یا سیم ثابت تولید می‌شود که سیم خشک به دلیل مقاومت و استحکام بیشتر آن معمولا در سیم‌کشی تابلوهای تبلیغاتی، کابل‌کشی داخل ساختمان، کابل کشی مکان‌های بسته و مرطوب، تولید و توزیع برق استفاده می‌شود، اما سیم ثابت به دلیل غیر منعطف بودن آن در لوله‌ها و زیر گچ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ولتاژ اسمی کابل مفتولی
کابل‌های مفتولی از نظر ولتاژ به دو نوع زیر دسته‌بندی می‌شوند:
- کابل مفتول با ولتاژ اسمی بین 300 تا 500 ولت در سطح مقاطع 0.5 و 0.75 و 1 میلیمتر مربع
- کابل مفتول با ولتاژ اسمی 450 تا 750 ولت در سطح مقاطع بیش از یک میلیمتر مربع
ابعاد و ضخامت کابل مفتولی
کابل‌های مفتولی از نمره‌ی 1 الی 26، دارای ابعادی به سطح مقطع 1 تا 10 میلیمتر مربع با تعداد رشته‌ی 1.13 الی 3.57 میلیمتر تولید می‌شوند. همچنین ضخامت کابل‌های مفتولی به نمره‌ی آن بستگی دارد و هرچه نمره‌ی آن بالاتر باشد، ضخامت آن کمتر است. برای مثال کابل مفتولی سایز 10 ضخامتی به قطر 3میلیمتر دارد و سایز 14 آن ضخامت 2میلیمتری دارد.
مزایای کابل مفتولی
- در صورتی که کابل مفتولی با گالوانیزه گرم تهیه شده باشد، بسیار سازگار است و برای تمام مناطق جغرافیایی و شرایط آب و هوایی مناسب است.
- نسبت به ساییدگی و پیچیده شدن مقاوم است.
- در برابر هوای مرطوب مقاوم است و زنگ زدگی پایینی دارد.
- از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
- سطح صافی دارد و عمر مفید آن بالاست و می‌تواند تا حدود 70 سال عمر کند.
کابل های افشان چیست؟
کابل افشان (Multicore Cable) یک کابل با چند رشته سیم که درکنار هم قرار گرفته‌اند و با هادی‌هایی از جنس مس و یا آلومینیومی است اما به دلیل توانایی بیشتر مس در انتقال برق و رسانایی بیشتر آن، از هادی مسی استفادی می‌شود. علامت اختصاری کابل های افشان NYAF است و هادی کابل‌های افشان باید با توجه به الزامات استاندارد از نوع کلاس ۵ یا کلاس ۶ باشند. عایق کابل های افشان نیز از جنس PVC بوده و ولتاژ اسمی کابل های افشان نیز در دو گروه زیر دسته‌بندی می‌شود:
- افشان با ولتاژ 500 الی 300 ولت
- افشان با ولتاژ 450 الی 750 ولت
Figure 2 کابل افشان 25*5
به عبارت دیگر، به کابل‌هایی که سطح مقاطع آنها بالاتر از 6 میلیمتر است سیم افشان می‌گویند. نوع دیگر این کابل نیز کابل نیمه افشان است که هادی بوده اما به صورت تک رشته‌ای نیست و از مجموعه مفتول‌های درهم تابیده شده تشکیل شده اند. کابل های افشان به صورت رشته رشته است. کابل‌های افشان از انعطاف‌پذیری خوبی برخوردارند که این موضوع باعث می‌شود کاربردهای متفاوت داشته باشد و بطور مثال در مکان‌هایی که نیاز به کابل متحرک دارند، مانند سیم‌پیچی پریز برق مورد استفاده قرار بگیرند.
کابل های افشان سبک در اتصالات لوازم برقی، ماشین آلاتی که دارای دو شاخه هستند و … به کار برده می‌شود. کابل های افشان پر قدرت نیز برای تامین انرژی در مکان‌هایی مثل فضاهای باز، داخل ساختمان، بخش‌های قرار گرفته در آب، در کانال‌های مخصوص کابل کشی، نیروگاه‌ها و کارخانجات صنعتی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از انواع نمونه‌های کابل افشان نیز کابل افشان 4*25 است که دارای 4 رشته سیم با سطح مقطع 25میلیمتر مربع است.
تفاوت کابل مفتولی و افشان
- از جمله تفاوت‌هایی که بین کابل مفتول و افشان وجود دارد عبارتند از:
- میزان انعطاف‌پذیری کابل های افشان بیشتر از کابل مفتولی یا کابل خشک است.
- احتمال اتصالی در سیم مفتولی کمتر از سیم افشان است (به دلیل یکپارچگی ساختار هادی در سیم مفتولی و یک رشته‌ای بودن آن)
- مقاومت اهمی کابل مفتولی بیشتر از کابل های افشان است. (به دلیل پیچش بیشتر تارهای کابل افشان نسبت به کابل مفتولی)
- کابل مفتولی در برابر خوردگی و ساییدگی مقاومت بیشتری نسبت به کابل افشان دارد.
- خاصیت شکنندگی در سیم مفتولی بیشتر از سیم افشان است.
- قیمت کابل مفتولی مقرون به صرفه‌تر از کابل های افشان است.
- کابل های افشان با توجه به خاصیت شکل پذیری، نمی شکنند.
قیمت کابل مفتولی و افشان
عوامل مختلفی در تعیین قیمت کابل مفتولی یا قیمت کابل های افشان تاثیر می‌گذارد. از جمله قیمت مس یا آلومینیوم بکار رفته در کابل، نوع عایق به کار رفته در آن و قیمت PVC، قیمت ابزارهای و تجهیزات مورد استفاده در ساخت کابل‌های مفتولی و افشان و بسیاری موارد دیگر، همگی تعیین کننده‌ی قیمت کابل مفتولی و افشان هستند. همچنین توجه کنید که برخی از کابل‌ها به‌صورت متری و برخی بصورت حلقه‌ای قیمت‌گذاری می‌شوند؛ برای مثال قیمت کابل افشان 25*4 بصورت متری 130هزارتومان و قیمت کابل افشان 6*4 بصورت حلقه‌ای 3میلیون تومان ممکن است برآورد شود.
